Thứ nhất, sự tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của mỗi cán bộ, đảng viên là yếu tố quan trọng, được đặt lên hàng đầu

              Xây dựng Đảng về đạo đức phải được bắt đầu từ việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho từng cán bộ, đảng viên của Đảng. Đạo đức của Đảng được xây dựng trên đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên. Bởi vì, Đảng Cộng sản Việt Nam không phải là một thực thể trừu tượng, chung chung, mà bao gồm tất cả các đảng viên, những cá nhân cụ thể, hàng ngày tham gia hoạt động sản xuất, công tác, xây dựng đất nước. Xây dựng Đảng về đạo đức là giáo dục, rèn luyện mọi đảng viên về đạo đức cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy rằng: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Chính vì vậy, sự tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của mỗi cán bộ, đảng viên là vô cùng quan trọng. Trong văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta nhấn mạnh: “Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên” .

              Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên đòi hỏi mỗi đảng viên phải tự giác trong việc xác định trách nhiệm của mình với Tổ quốc, nhân dân, với Đảng và Nhà nước; phát huy tinh thần tự nguyện, tự giác dựa trên lương tâm, trách nhiệm của mình. Tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng là một công việc khó, là quá trình tự đấu tranh giữa tính thiện và tính ác trong nội tâm mỗi con người, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải kiên trì, bền bỉ; thường xuyên thực hành đạo đức trong cuộc sống và trong quá trình công tác, lao động, học tập của mình.

              Đại hội XIII đề cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên, bởi vì, trải qua 35 năm đổi mới đất nước, đất nước ta đã có những bước phát triển, mang lại đời sống vật chất ngày càng cao và tham muốn vật chất cũng ngày càng tăng lên. Mỗi cán bộ, đảng viên, trong quá trình công tác của mình phải giải quyết nhiều mối quan hệ xã hội với những lợi ích tập thể, cá nhân đan xen. Thêm vào đó, sự chi phối, tác động của những tiêu cực xã hội rất lớn, nếu không có ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện sẽ rất dễ sa ngã vào vòng xoáy của tham vọng quyền lực, lợi ích cá nhân, dẫn đến vi phạm về đạo đức, lối sống, vi phạm kỷ luật Đảng. Suy thoái về đạo đức, lối sống lại là điểm xuất phát dẫn đến suy thoái về mọi mặt. Do đó, trong văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta chỉ rõ rằng, mỗi cán bộ, đảng viên cần thấy rõ trách nhiệm, bổn phận của mình, không được chùn bước trước khó khăn, thử thách và đặc biệt “không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng” . Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng “Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên” .

              Thứ hai, đẩy mạnh giáo dục các chuẩn mực đạo đức đã xác định gắn với bổ sung, hoàn thiện các giá trị, chuẩn mực đạo đức trong điều kiện mới

              Trong Văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta xác định: “Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, thực hiện thường xuyên, sâu rộng, có hiệu quả việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị”. Công tác xây dựng Đảng, một mặt, cần tập trung vào việc đẩy mạnh giáo dục các chuẩn mực đạo đức đã xác định, gắn với học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Những chuẩn mực đạo đức đã được xác định, cần đẩy mạnh giáo dục, lan tỏa là: tuyệt đối trung thành với sự nghiệp đấu tranh của Đảng và dân tộc vì mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; quyết tâm và kiên cường đấu tranh chống mọi kẻ thù; sẵn sàng hy sinh, giữ vững khí tiết người cộng sản vì lợi ích của dân tộc; yêu thương, quý trọng con người; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Mặt khác, cần đẩy mạnh nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các giá trị, chuẩn mực đạo đức trong điều kiện mới. Văn kiện Đại hội XIII chủ trương: “Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các giá trị đạo đức cách mạng theo tinh thần “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” cho phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Xây dựng các chuẩn mực đạo đức làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hàng ngày”. Các giá trị đạo đức và chuẩn mực đạo đức là tồn tại khách quan và luôn vận động, biến đổi cùng với sự vận động biến đổi của xã hội. Dưới tác động của nền kinh tế thị trường, quá trình hội nhập quốc tế, nhiều giá trị đạo đức xã hội đã có những thay đổi đáng kể. Vì vậy, Đảng ta đã rất sáng suốt, khi yêu cầu cần phải chủ động để nhận thức, xây dựng những giá trị, chuẩn mực đạo đức mới. Đạo đức cách mạng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế, chắc chắn sẽ có những nội dung mới so với đạo đức cách mạng trong thời kỳ trước đây. Cần phải xây dựng những chuẩn mực đạo đức mới, phù hợp với kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế để mỗi cán bộ, đảng viên thường xuyên rèn luyện.

              Để công tác xây dựng Đảng về đạo đức có hiệu quả, phải gắn chặt với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong toàn Đảng và từng cán bộ, đảng viên. Hồ Chí Minh là tấm gương mẫu mực về đạo đức cách mạng và thực hành đạo đức cách mạng. Vì vậy, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sẽ dễ dàng lan tỏa, thấm nhuần đạo đức cách mạng. Cần phải giáo dục, rèn luyện để thực hành đạo đức theo tấm gương chủ tịch Hồ Chí Minh phải trở thành nhu cầu, động lực tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên.

              Thứ ba, xây dựng Đảng về đạo đức gắn bó hữu cơ với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ.

              Trong Văn kiện Đại hội XIII, khi đề cập phương hướng trong công tác xây dựng Đảng, Đảng ta xác định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ” . Xây dựng Đảng về chính trị có tính chất bao trùm, chi phối xây dựng Đảng về tư tưởng, đạo đức và tổ chức. Xây dựng Đảng về tư tưởng, tổ chức và đạo đức đều xuất phát từ xây dựng Đảng về chính trị và phục vụ nhiệm vụ chính trị. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức lại là “nền tảng”, là “cái gốc” cho Đảng trong sạch; là cơ sở để xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ. Xây dựng Đảng về đạo đức góp phần hình thành văn hóa chính trị, văn hóa ứng xử trong Đảng. Nền tảng đạo đức giúp cho chính trị, nhất là quyền lực chính trị không bị tha hóa, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện nay. Nền tảng đạo đức cũng giúp người cán bộ, đảng viên dễ dàng tiếp nhận tư tưởng chính trị đúng đắn, hình thành niềm tin khoa học và tình cảm cách mạng. Đạo đức yếu kém, suy đồi sẽ làm cho cán bộ, đảng viên dễ dao động, mất niềm tin vào hệ tư tưởng, chế độ chính trị, dẫn tới sai lầm, thậm chí phản bội Đảng, phản bội nhân dân. Nền tảng đạo đức cách mạng cũng là chất kết dính, gắn kết các thành viên trong tổ chức, tạo ra sự thống nhất ý chí và hành động. Đạo đức yếu kém sẽ dẫn tới mất đoàn kết, chia rẽ trong Đảng, làm mất sức mạnh của tổ chức Đảng.

              Chính vì xây dựng Đảng về đạo đức là cái gốc, là cơ sở trong công tác xây dựng Đảng, nên chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng. Trước lúc đi xa, trong Di chúc, Người căn dặn: “Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.  Xây dựng Đảng về đạo đức làm cho mỗi đảng viên ngày càng trưởng thành hơn, luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, sự tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống thực sự là tấm gương sáng trước quần chúng… góp phần xây dựng Đảng ta trở thành một Đảng chân chính, vĩ đại, đúng như lời Bác dạy: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”.

              Thứ tư, đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trong xây dựng Đảng về đạo đức

              Trách nhiệm nêu gương có vai trò vô cùng quan trọng trong mọi mặt công tác của Đảng. Đảng viên là những người ưu tú nhất trong nhân dân, vì vậy, họ là người có sức ảnh hưởng rất lớn đến cơ quan, tổ chức và xã hội. Ở bất cứ đâu, thời kỳ nào, cán bộ, đảng viên tự giác nêu gương, thực hành đạo đức, nói đi đôi với làm đều có ảnh hưởng sâu sắc trong Đảng và được cán bộ, đảng viên và nhân dân học tập, làm theo. Hiện nay, mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế tác động mạnh mẽ, sâu sắc đến các chuẩn mực, hành vi đạo đức; một bộ phận cán bộ, đảng viên còn có những biểu hiện tiêu cực, suy thoái về đạo đức, lối sống, chạy theo lối sống vật chất tầm thường, say mê hưởng thụ, xa rời đạo đức cách mạng. Trước tình trạng đó, việc đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là của người đứng đầu cơ quan, đơn vị về xây dựng đạo đức lại càng có tầm quan trọng đặc biệt. Trong Văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta đã yêu cầu: “Thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Đảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy phong trào cách mạng”.

              Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh - người sáng lập và rèn luyện Đảng ta thường xuyên yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn đề cao và thực hiện tốt vai trò nêu gương trước quần chúng nhân dân, trước hết là nêu gương về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Theo Người: “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”  và “Trước mắt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức”. Như vậy, yêu cầu nêu cao trách nhiệm nêu gương trong Đại hội XIII là sự kế thừa, thấm nhuần tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh.

              Để nêu gương trở thành việc làm tự giác, thường xuyên của mỗi cán bộ, đảng viên, cần nâng cao nhận thức cho từng đảng viên về trách nhiệm nêu gương; đồng thời, thường xuyên thực hành nêu gương, biến nhận thức thành hành động, hành vi đạo đức thường ngày. Mỗi cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng thay vì chờ đợi, hướng dẫn, chỉ đạo phải chủ động, tự giác thực hiện từ những việc nhỏ nhất trong đời sống và công tác, trong ứng xử với chính mình, với công việc và với tập thể, cơ quan và nhân dân.

              Tự giác nêu gương là phẩm chất thể hiện bản chất của Đảng, tính tiền phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên. Tiền phong gương mẫu xuất phát từ đạo đức, vì đạo đức để phụng sự Đảng và nhân dân khác với những biểu hiện hình thức, ngụy trang, tạo vỏ bọc để mị dân. Nêu gương xuất phát từ lương tâm, danh dự của Đảng, của mỗi đảng viên cộng sản. Nó đòi hỏi phải biến thành nội lực, thành phong cách của người đảng viên thời đại mới, phấn đấu vì một nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, sánh ngang với các cường quốc năm châu. Để sự nêu gương không phải là hình thức, cần có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo thực hiện đúng và có hiệu quả những quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương và cả những quy định đảng viên không được làm. Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “coi trọng kiểm tra, giám sát trong Đảng kết hợp với phát huy vai trò giám sát của cơ quan dân cử, của Mặt trận Tổ quốc, báo chí và nhân dân đối với cán bộ, đảng viên thực hiện các quy định nêu gương” .

              Thứ năm, tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức

              Để công tác xây dựng Đảng về đạo đức đạt được kết quả cao, cần phải “Tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức”. Để chống phá cách mạng nước ta, các thế lực phản động, thù địch không chỉ phê phán xuyên tạc về tư tưởng, chính trị; nền tảng tư tưởng của Đảng; cương lĩnh chính trị của Đảng mà còn xuyên tạc về đạo đức cách mạng; cổ xúy cho những hành vi phản đạo đức, phi đạo đức. Truyền bá những giá trị đạo đức không phù hợp với truyền thống Việt Nam; du nhập, cổ vũ cho lối sống thực dụng, chạy theo hưởng thụ vật chất vị kỷ là những công việc thường xuyên của chúng. Hơn nữa, hiện nay những mặt trái của kinh tế thị trường, sự tác động từ những lệch lạc bên ngoài dẫn tới nhiều hành vi phản đạo đức, phi đạo đức trong cuộc sống. Những hành vi phi đạo đức và những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống như: tham lam, vị kỷ, thực dụng, cơ hội, ganh ghét, đố kỵ, độc đoán, gia trưởng, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ; cục bộ, bè phái; đấu đá nội bộ tranh chức, tranh quyền; quan liêu, thờ ơ, vô cảm, xa rời quần chúng nhân dân; lợi dụng chức vụ, quyền hạn tham ô, tham nhũng, vơ vét của công… vẫn biểu hiện trong đời sống. Vì vậy, Đảng ta đã nêu ra quan điểm đúng đắn rằng, cần phải tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, hành vi phi đạo đức trong tình hình hiện nay. Điều đó, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt đấu tranh, phản bác những quan điểm sai lầm về đạo đức cách mạng; đấu tranh chống các hành vi phản đạo đức, phi đạo đức trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi đảng viên, tổ chức Đảng phải thường xuyên tự phê bình và phê bình; thực hành đạo đức cách mạng.

              Cùng với việc đấu tranh với các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức, phải “cổ vũ, biểu dương các gương sáng đạo đức, tạo ảnh hưởng sâu rộng trong Đảng và ngoài xã hội” . Lấy cái tốt, cái tích cực để đẩy lùi cái xấu, cái tiêu cực là việc làm hết sức thiết thực, hiệu quả. Bác Hồ cũng đã từng dạy chúng ta rằng: Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”.

               Tóm lại, Xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng nền gốc tinh thần vững chắc của Đảng. Đó là vấn đề thực sự quan trọng, góp phần làm cho Đảng ta ngày càng trưởng thành, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng; làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin của nhân dân dành cho Đảng. Xây dựng Đảng về đạo đức là trách nhiệm của toàn Đảng, từ Trung ương đến cơ sở, là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên. Do đó, mỗi cán bộ, đảng viên, từng tổ chức Đảng phải không ngừng, học tập, quán triệt những quan điểm về xây dựng Đảng tại Đại hội XIII; không ngừng học tập, rèn luyện đạo đức cách mạng. Xây dựng một Đảng chân chính sáng ngời về đạo đức cách mạng để “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”; hoàn thành trọng trách với dân tộc như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2011,t.5, tr.280.

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2011, t5, tr.636

3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, t5, tr335.

4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, t5, tr.601.

5. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, t5, tr.612

6. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, t5, tr.222.

7. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, tr.25.

8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, tr 111-112.

9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb. Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, tr.193-194.

Thực hiện :Phan Văn Tấn

                                                                        Trường Chính trị Trà Vinh